"Það er erfitt fyrir landeigendur að sætta sig við lækkun"

Ég á erfitt með að skilja hvers vegna það ætti að vera erfiðara fyrir landeigendur að sætta sig við lækkun heldur en veiðimenn að kyngja stöðugum verðhækkunum. Hækkunum sem eru nú að koma í bakið á öllum.

Veiðiárnar hafa runnið á óðali landeigenda um aldir og fyrir utan kostnað vegna uppbyggingu  þá eru enginn útgjöld sem hafa aukist hjá landeigendum  samanborið hjá veiðimönnum. Árnar hafa malað gull án verulegrar áhættu og kostnaðar, öfugt við veiðimenn.

  

„Verðið þarf að lækka“

Athugasemdir

[Þorsteinn H. Gunnarsson, 2.6.2013 kl. 12:55]

Það er orðið verulega íþingjandi fyrir veiðimenn að stunda þessa íþrótt. Eldsneytið er orðið svo dýrt og allur kostnaður við veiðiúthaldið og koma sér á veiðistaðinn.

Það er rétt sem kemur fram hjá færsluhöfundi að kostanaður landeigenda eykst tæpast, nema þá viðhald hugsanlega við veiðihús.

Ég hef að vísu og hef ekki ekki aðstöðu til að skoða rekstrarreikninga og arðgreiðslur  veiðifélaga til veiðiréttarhafa en það væri áhugavert viðfangsefni fyrir þá sem standa nærri  þessum málefnum að skoða það til að fá úr því skorið hvar þörf fyrir meintar hækkanir liggja.

[Gunnar Heiðarsson, 2.6.2013 kl. 13:53]

Verðmyndun laxveiðileifa fer eftir framboði og eftirspurn. Að því dæmi koma alltaf tveir aðilar, leigusali og leigukaupandi. Því er það í valdi þeirra sem sækjast eftir veiðileyfum að marka verðið, með því að halda eftirspurn niðri. Geti þeir það ekki mun verð auðvitað hækka, en nái þeir að halda niðri ákafanum lækkar verðið auðvitað. Þetta eru ekki flókin vísindi.

Þetta er ekki í fyrsta sinn sem verð fyrir veiðileyfi hefur verið sprengt upp úr öllu valdi og örugglega ekki heldur það síðasta. Þegar slíkt hefur skeð væla veiðimenn enn hærra en vanalega og loks ná þeir að hemja ákafann, sem verður til þess að verulegar lækkanir nást. Þetta sáum við t.d. gerast um miðjan níunda áratug síðustu aldar.

En það er ekki fyrr búið að ná niður verði en veiðimenn fara aftur að keppast um árnar og verð rýkur upp aftur. Og vælið hækkar.

Bændur selja einfaldlega þeim sem eru tilbúnir að borga mest. Kostnaður kemur þar málinu lítið við. Það er svo aftur misjafnt hvernig bændur nýta þetta fé, sum eigendafélög hafa verið dugleg að nýta það til uppbyggingu á aðstöðu fyrir veiðimenn, meðan önnur hugsa um það eitt að félagsmenn fái sem mest í vasann.

Það er því fyrst og fremst í valdi veiðimanna, eða þeirra aðila sem semja við bændur fyrir þeirra hönd, að sjá til þess að verði sé haldi innan skynsamlegra marka og að samkeppnin verði ekki of mikil. Svo má alltaf spyrja sig hvar skynsamleg mörk liggja í þessu sambandi. Eflaust eru verð í dýrust ánum komin langt yfir þessi mörk núna.

Laxveiði er sport. Hvernig verðleggja skuli sport og hvenær þar er farið yfir skynsamleg mörk er afstætt. Margir velja sér hrossaeign sem sport. Það er örugglega mun dýrara sport á árgrundvelli en laxveiðisportið, fer þó auðvitað eftir því hversu oft menn telja sig þurfa að renna fyrir fiskinn á hverju sumri. Ekki heyrir maður sama væl frá hestamönnum og laxveiðimönnum.

Það er enginn neiddur til að velja sér ákveðið sport. Það gera menn af eigin ósk, hvort sem það er golf, hestamennska eða stangveiði, svo dæmi séu tekin. Sport velja menn sér af áhuga og eftir efnum. Þeir sem hyllast stangveiði hafa þó fleiri kosti en laxveiði.

Aðalmálið er þó það að verð á laxveiðileifum er ákvarðað í frjálsum samningum, bændur setja ekki einhliða upp verðskrá. Þá tíðkast það hér á landi að bændur við hverja á mynda með sér félag sem sér um slíka samningsgerð fyrir sína hönd og í flestum tilfellum eru það félög veiðimanna sem semja fyrir þeirra hönd. Ekki er óþekkt að þessi félög veiðimanna taki til sín "skatt" fyrir umstangið, stundum kannski í hærra lagi.

Ef veiðimenn vilja agnúast við einhvern vegna ofhárrar verðlagningar á laxveiðileifum, ættu þeir fyrst og fremst að snúa sér að stjórnendum eigin veiðifélaga. Það er þar sem vandinn liggur, ekki hjá bændum. Það slær enginn hendinni á móti því sem boðið er.

Sterkasta vopn laxveiðimanna er þó alltaf þeirra eigin pyngja, meðan þeir kaupa veiðileifin er verðið greinilega ekki of hátt.

[Gunnar Heiðarsson, 2.6.2013 kl. 14:09]

Varðandi fyrirsögn þessarar greinar, sem sótt er í fréttina sem það er tengt við, er það eitt að segja að allir eiga erfitt með að sætta sig fjárhagslegar lækkanir. Það er engin ný frétt.

En bændur vita sem er að ef ekki nást samningar nema verð lækki, verður svo einfaldlega að vera. Þessu hafa þeir þurft að kyngja áður og munu auðvitað gera nú, ef sú staða kemur upp.

Þorsteinn, þú nefnir kostnað bænda eða félaga þeirra og leggur til að reikningar verði skoðaðir til að sjá hvort eitthvað réttlæti þessa verðlagningu á laxveiðileifum. Þú ættir manna best að vita að verðlagning veiðihlunninda kemur ekkert einhverjum rekstrarkostnaði við. Þar ræður einfaldlega framboð og eftirspurn. Því sé ég ekki neinn tilgang í því að skoða reikninga félaga veiðiréttarhafa.

Hitt er svo aftur spurning hvort rétt væri að skoða hvort sá félagsskapur sem semur fyrir hönd veiðimanna sé að taka óeðllega mikið til sín. Þar sem ég var eigandi að hlut í laxveiðiá á síðustu öld, veit ég að ekki var alltaf beinlínis samræmi milli þess sem bændur fengu borgað og þess sem veiðimenn þurftu að borga.

Ekki ætla ég að fullyrða að þarna sé verið að hlunnfara veiðimenn, en sjálfsagt að þeir færu fram á slíka skoðun, hver í sínu félagi.

[Þorsteinn H. Gunnarsson, 2.6.2013 kl. 15:35]

Gunnar, ég sá það strax og ég ver búinn að setja athugasemdina inn að það er vitaskuld framboð og eftirspurn sem ræður verðinu.

Hitt setti ég nú svona inn til að fá fram umræðu um málefnið.